Betekenisvolle dagbesteding in het woonzorgcentrum

“Het aanbod vertrekt nu echt vanuit de bewoners”

In het West-Vlaamse Wevelgem ligt woonzorgcentrum Sint-Camillus. Bij het binnenkomen verwacht je haast om je eigen pantoffels aan de deur te zien staan, want de warmte en huiselijkheid gutst uit alle spleten en kieren in het centrum. 140 bewoners komen er thuis, en ook voor familieleden en vrijwilligers is het er goed toeven.

We spraken met hoofd animatie Steven Mesure, die elke dag op zoek gaat naar een leuke dagbesteding voor de bewoners. De intrede van Soulcenter in het Sint-Camillus bracht voor hem enkele lessen met zich mee, getuigt hij.

Soulcenter zorgt voor dialoog. Ik weet nu beter wat echt belangrijk is.

Graven in het verleden, bouwen aan de toekomst

Was een bewoner kampioen in Manillen? Een magiër met boter, bloem en eieren? Een breiwonder met een haast Olympisch fingerspitzengefühl? Dankzij Soulcenter weet Steven perfect welke hobby’s het hart van de bewoners een slag doen overslaan. Want zoals Steven zegt:

Het moet niet altijd bingo zijn.

Steven is een pionier, want hij was één van de eerste animatoren in Vlaanderen die met Soulcenter aan de slag ging. Door in het verleden van de bewoners te gaan graven krijgt hij een haarscherp beeld van hun passies, interesses, dromen en waarden. “Aan de hand van hun levensverhaal komen we te weten wie de bewoner is en wat ze graag deden,” vertelt hij. “Maar net zo belangrijk is wie de bewoner nog wil en kan zijn.”

Als de Maniller voortaan liever een boek leest, het bakwonder liever pateekes eet dan kneedt en de breier graag de knokkels spaart, is dat helemaal oké. Steven: “Je kan gerust verderzetten wie je vroeger was, als je dat wil. Als je wekelijks naar de markt ging en je dat mist, zetten we alles in het werk om je nog af en toe die marktsfeer te laten opsnuiven. Maar het moet niet. Soulcenter zorgt ervoor dat we daarover in dialoog kunnen gaan.”

Het ijs dat wél mag smelten

Iedereen dompelt eerst een teen in het water vooraleer ze in het diepe duiken. Met gesprekken is dat niet anders. Een stagiaire klampte Steven aan met de vraag hoe ze een echt goede babbel kon hebben met bewoners die ze nog nooit had ontmoet. Hoe breek je het ijs?

Met de ingebouwde thema’s en voorbeeldvragen van Soulcenter als houvast was het plots erg makkelijk om niet op de oppervlakte te blijven dobberen. Gewapend met een resem sterke openingszinnen voerde de stagiaire in een mum van tijd vlotte en ontspannen babbels met de bewoners. En al snel ontstond er een blind wederzijds vertrouwen dat generatie-, ervarings- en alle andere kloven wist te dichten.

Family matters

Een goede verstandhouding tussen medewerkers en families maakt een wereld van verschil voor de bewoners. Tenslotte kent niemand de bewoner in kwestie zo goed als zijn broers, zussen, oogappels of halve trouwboek. Zij brengen belangrijke nuances aan in Soulcenter, en duiken verhalen op die al lang vergeten werden gewaand.

Kijk bijvoorbeeld naar het olijke duo Els en Anna. Anna is 84 en woont al vier jaar in het woonzorgcentrum. Toen Soulcenter zijn intrede deed, kreeg dochter Els de vraag om verhalen van haar mama te delen. Die vond het aanvankelijk heel erg spannend — ze aarzelde over hoeveel tijd het in beslag zou nemen en of ze het programma wel zou begrijpen.

In een uurtje had Els echter al tien verhalen over Anna verzameld. Zo ontdekten de medewerkers dat Anna niet alleen een grote Strauss-fan is, maar ook een echte keukenprinses.

Ik vind het belangrijk om verhalen over mijn mama te kunnen delen. Het zorgt ervoor dat ze interessantere gesprekken kan voeren en kan deelnemen aan zinvolle activiteiten die haar gelukkig maken.

De bard van Sint-Camillus

Een rijkswachter, cafébaas, coureur, muzikant en radiomaker wandelen de kamer binnen. Het klinkt als het begin van een slechte Belgenmop, maar eigenlijk is het gewoon Leon, een figuur die doorheen de jaren alle mogelijke gedaanten heeft aangenomen. Zijn huidige? Die van verhalenverteller pur sang.

Leon woont al twee jaar in het woonzorgcentrum. Hij ontpopte zich tot Soulcenter-kampioen van het Sint-Camillus door eigenhandig maar liefst tweeëntwintig verhalen over zijn rijkgevulde leven toe te voegen. Meer nog: ondertussen helpt hij om de foto’s van andere bewoners te digitaliseren. Zo vond Leon volledig zijn draai in het woonzorgcentrum. Hij smeedt sterkere banden met de andere bewoners en heeft een echte impact op het leven van iedereen om hem heen.

Zin in zingeving

“Doorheen de jaren raakte het animatieaanbod wat vastgeroest”, vertelt Steven. Het vergt een behoorlijke dosis verbeelding om zinvolle activiteiten te bedenken als je de echte passies van bewoners niet kent.

Maar die tijd is voorbij. Steven: “Het aanbod vertrekt nu echt vanuit de bewoners. Zingeving is voor iedereen anders, en zinvolle activiteiten zijn dat dus ook. Iets drinken in de bar van het woonzorgcentrum, dat lievelingsplekje waar er veel passage is, een partner die op bezoek komt, een liedje dat speciale herinneringen oprakelt… Het schuilt soms in kleine dingen.”

Soulcenter helpt om te ontdekken wat bewoners écht zinvol vinden. En zo schieten de kaartclubjes, breicirkels, leesgroepen en schaaktoernooien plots als paddenstoelen uit de grond.

Soulcenter is een ideale manier om zinvolle activiteiten vast te leggen. Zo hebben niet alleen animatoren zicht op de passies van de bewoners, maar het hele team. En dat zorgt nog meer voor een warme familiesfeer.

Warm nest, coole visie

Met zijn focus op de verhalen, herinneringen en ervaringen van de mensen zelf is Sint-Camillus het schoolvoorbeeld van een warm nest. Een woonzorgcentrum met een frisse blik op de wereld zet kwalitatieve zorg op dezelfde hoogte als gezellig wonen en leven. En als dat de missie is, is Soulcenter het middel dat hen helpt om voor alle bewoners, medewerkers én familieleden zo’n wereld te scheppen.