Het onderzoek 

Welke software-oplossingen zijn er nog die welzijn in woonzorgcentra centraal plaatsen? 

Een zeer interessante vraag die ons de afgelopen weken bezighield. Interessant voor woonzorgcentra, om een weg te vinden in de veelheid aan oplossingen, maar ook interessant voor ons als community-platform om inspiratie te vinden in andere voorbeelden, goede én minder goede.

We bespreken in dit artikel eerst het grotere, internationale onderzoek: totaaloplossingen & oplossingen voor betekenisvolle activiteiten. Daarna nemen we lokale(re) oplossingen onder de loep.

Methode: hoe gingen we van start?

We startten het onderzoek aanvankelijk wat breder. We doorploeterden tal van websites over software-oplossingen in de ouderenzorg en bouwden zo een stevige lijst. Pas nadien maakten we onderscheid tussen de oplossingen rond wonen & leven en de andere producten. Het gros van de oplossingen vonden we in de Age Tech Marketmap van The Gerontechnologist. Deze ‘kaart’ toont tal van oplossingen die technologie inzetten in de ouderenzorg: van slimme huizen om langer thuis te kunnen leven tot valdetectie en nog veel meer. 

We focusten ons op het deel voor woonzorgcentra en bekeken stap voor stap, organisatie per organisatie wat er allemaal op de markt is. Zo kwamen we tot een lijst van een veertigtal oplossingen van over heel de wereld. De oplossingen dichter bij huis kwamen hier minder aan bod. 

Om ook de markt dichter bij huis te belichten, schakelden we het woonzorgnetwerk in. Uiteraard stonden de grote zorgdossier-bedrijven al in de lijst, maar ook de kleinere of nieuwe oplossingen mochten niet door de mazen van het net glippen. Met hulp van mensen in de sector vulden we de lijst al snel aan, bijvoorbeeld met een Tante Anne die sinds 2019 bestaat.

Parameters 

Na de opbouw van de lijst was het noodzakelijk om wat meer structuur te krijgen en onderscheid te maken tussen de verschillende software. Hiervoor pasten we enkele parameters toe. We keken of de doelgroep meer het woonzorgcentrum zelf was, of meer het team van medewerkers, de familie of de bewoners. Andere parameters waren de markt, de aanpak (breed of specifiek) en de rol van bewoners (eerder actief of eerder passief). En natuurlijk keken we ook naar de focus van de oplossing: werkte die rond zorg en zorgtaken of lag de focus écht bij welbevinden?

Met die laatste filter zagen we helaas de lijst enorm slinken. Heel veel van de oplossingen bleken voornamelijk een zwaartepunt te hebben bij de zorgtaken en het administratieve gedeelte van de job. Ook zaten er veel bedrijven bij die zo goed als alles probeerden mee te nemen in hun oplossing: een totaaloplossing met voor elk wat wils, maar niet echt een focus. 

In deze uitgedunde lijst ontdekten we gelukkig wel een aantal erg inspirerende voorbeelden. 

Internationale inspiratie 

Totaaloplossingen

De lijst van oplossingen rond welbevinden in woonzorgcentra vormde minder dan de helft van de oorspronkelijke lijst. Zowel de totaaloplossingen als de specifieke oplossingen rond welzijn haalden deze reeks. Er waren opvallend veel oplossingen vanuit de V.S., waar digitale producten in de ouderenzorg een evidentie lijken te zijn. Een leuk voorbeeld daarvan is Lifeloop. Lifeloop is een typische totaaloplossing. Met technologie willen ze het leven in en rond de community beter maken. Dat doen ze met allerlei deeloplossingen: communicatie, activiteitenkalender, bewonersdossiers, maar ook het ontwerpen van je nieuwsbrief, zoekertjes of menu’s zitten hier allemaal in vervat. Bovendien hebben ze ook een mobiele app voor familie én voor bewoners om op de hoogte te blijven en bij te dragen aan het reilen en zeilen in en rond het woonzorgcentrum. Door bewoners te betrekken ‘in the loop’ willen ze hen thuis laten voelen, onafhankelijkheid geven en zo eenzaamheid tegengaan. 

Oplossingen voor betekenisvolle activiteiten 

Om welzijn in het woonzorgcentrum te bereiken, wil men bewoners betekenisvolle activiteiten aanbieden. Sommige organisaties richten zich daarom op het animatieteam. Golden Carers bijvoorbeeld wil animatieteams helpen met het vinden van originele activiteiten in een mum van tijd. Ze zijn een databank van duizenden activiteiten die doet denken aan Hartverwarmers van bij ons. Ze bieden kant en klare activiteiten die zijn opgedeeld in allerlei thema’s. Zo kan je voor elk wat wils vinden. 

Voor elk wat wils: dan moet je natuurlijk weten wat je bewoners willen. In het vinden van die betekenisvolle bezigheden, is matchmaking dus heel belangrijk. Je wil immers een match vinden tussen wat bewoners willen en wat je als team kan bieden. We vonden ook oplossingen die nog een stap verder gaan dan Golden Carers en helpen met het bijsturen van het aanbod en het verbeteren van die ‘matchmaking’. 

Welbi is zo’n platform. Ze maken het organiseren en bijhouden van activiteiten eenvoudiger zodat je meer tijd kan spenderen bij bewoners. Ze zorgen ook voor evaluatie van je programma zodat je het kan bijsturen en personaliseren. 

Connect Care Hero doet iets gelijkaardigs. Via leveranciers bieden ze een breed scala aan virtuele activiteiten aan. Ze voorzien, net als Welbi, ook een evaluatie van je activiteitenaanbod en doen voorstellen om het op punt te stellen. Ook houden ze in het oog welke bewoners geen aansluiting lijken te vinden en misschien wel risico lopen tot isolement. 

SOLO (van 2gether) gaat nog een stapje verder in de matchmaking. Niet alleen bieden zij video-content aan die gepersonaliseerd kan worden voor elke bewoner. Ze gebruiken ook slimme technologie om het gemoed van de bewoner te meten en aan de hand daarvan activiteiten voor te stellen. Zo voorziet SOLO dus matchmaking op het moment zelf, zelfs zonder dat medewerkers erbij betrokken moeten worden. De app geeft ook door aan het team welke veranderingen er zijn in het gemoed van de bewoners om zo het welzijn in kaart te brengen.

Dichter bij ons bed: oplossingen voor de Vlaamse markt 

Een overzicht: laat je inspireren

Al deze voorgaande oplossingen zijn best inspirerend, maar helaas ook vaak een ver-van-ons-bed show. Hoewel je sommige producten hier wel zou kunnen bemachtigen, zijn de meeste ervan niet beschikbaar in België, en al helemaal niet in het Nederlands. Daarom namen we ook een kijkje in oplossingen dichterbij. Hieronder ziet u een overzicht van deze oplossingen. Je kan door het overzicht scrollen en verder klikken op websites die je interesseren. Hieronder in het artikel lichten we er enkele uit.

Zorg & administratie

Wat meteen opviel wanneer we naar oplossingen voor Vlaanderen, België en Nederland gingen kijken, is dat veel van deze software het ‘welzijn-lijstje’ niet haalden. Veel van het aanbod bij ons lijkt toch vooral te focussen op zorg en efficiëntie. Als welzijn al aan bod komt, is het vaak vanuit deze redenering: ‘Hou tijd over voor wat echt telt: zorgen voor je bewoners’. Deze bedrijven maken dus tijd, zodat je bij je bewoners kan zijn.

Anderzijds is wel te merken dat veel bedrijven zich meer bewust zijn van het belang van een woonleefplan. Dat heeft natuurlijk te maken met de verplichting vanuit het nieuwe woonzorgdecreet. Daarom breiden sommige organisaties hun product stilaan uit met verschillende functies om ook dat woonleefplan in orde te krijgen. Ze helpen teams om zowel het zorgdossier als het woonleefplan op te bouwen.     

Oplossingen rond welbevinden

Maar wie helpt er met dat wonen en leven, je bewoners écht kennen en je zorg daaraan aanpassen? Eentje daarvan is Tante Anne, een digitaal meetinstrument dat vragen stelt aan je bewoners via een interactief scherm. Door de bewoners inspraak te geven, krijg je een beter beeld van wat er speelt in huis en waarmee je de bewoners gelukkig kan maken. Tante Anne kan de vragen ook periodiek herhalen zodat je een zicht krijgt op de kwaliteitsverbetering. Op het interactieve scherm kunnen de bewoners ook spelletjes spelen. Zo worden ze aangemoedigd om de vragen te blijven beantwoorden. 

Tijdens het onderzoek vonden we wel vaker oplossingen die het welzijn in huis willen verbeteren met een spel (zoals VR-belevingen of geheugenspellen). Een mooi ‘lokaal’ voorbeeld hiervan is de Tovertafel, die waardevolle momenten wil creëren met 'serious games'. Met deze 'serious games', spellen die een bewezen effect hebben op de kwaliteit van leven, helpt Tover teams om ook voor mensen met een cognitieve uitdaging het wonen en leven in het huis meer betekenisvol en mooier te maken. 

Ook wijzelf, bij Soulcenter proberen vooral het leef-aspect centraal te zetten. Daarvoor vertrekken we vanuit de bewoners, medewerkers en vrijwilligers zelf. Voor iedereen kan een profiel aangemaakt worden en kan je starten met een kennismaking. Deze interactieve vragenlijst schept snel en op een gezellige manier een beeld van wie de persoon was, is en nog wil worden. Door van alle bewoners zo’n overzicht te hebben, vinden medewerkers snel een aanknopingspunt en worden teams op weg gezet in het voorzien van betekenisvolle dagbesteding. 

Matchmaking speelt een belangrijke rol in het sociale platform van Soulcenter. Voor leuke activiteiten, een goede sfeer en een blije community, moet je eigenlijk iedereen kennen. Daarbij mag je vrijwilligers en medewerkers niet over het hoofd zien. Door ook in kaart te brengen wat zij graag doen, kan je de juiste mensen inzetten bij de juiste activiteiten en ze verbinden aan bewoners met wie het (bijna) zeker gaat klikken. En als een medewerker wordt betrokken bij dingen waar hij goed in is, werkt dat alleen maar aanstekelijk voor de bewoners die meedoen. 

Wat belangrijk is naast deze digitale oplossingen is het voorzien van begeleiding. Dat lijkt in veel van de gevonden oplossingen zoek. Warmere zorg voorzie je niet in 1,2,3. Dat vraagt een veranderingstraject en zo’n weg is niet makkelijk af te leggen. Bij Soulcenter voorziet een coach training om de band tussen bewoners, familie en vrijwilligers te versterken. Via workshops en stappenplannen zoek je zo in team naar een gepersonaliseerd en comfortabel traject. Een hele boeiende boterham, zo’n verbondenheidsplatform, maar als je er graag meer over weet, kan je altijd hier een demo aanvragen. Dan overlopen we alles stap voor stap zodat die boterham meer behapbaar wordt. 

Het onderzoek liep langs inspirerende wegen en paden, maar bracht ons wel op een plek waar nog veel ruimte overblijft voor warmere zorg die het welzijn van de hele community centraal zet. Met deze inzichten hopen we een oplossing te kunnen maken die anderen inspireert en meebouwt aan een toekomst waar ouderenzorg en welzijn onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.